(door Gerard Broekroelofs)
HASSELT - De werkgroep scheepvaart van de Historische Vereniging Hasselt had al bij voorbaat gerekend op een grote opkomst voor de lezing van Thecla Bodewes en was uitgeweken naar gebouw De Schakel in plaats van het Oude Stadhuis. Dat was maar goed ook want de 180 bezoekers konden er ter nauwer nood in.
Voor de pauze vertelde Jean Paul, algemeen directeur in Groningen, uitvoerig over de historie van het bedrijf vanaf het prille begin in 1768 in Foxhol. Aan de hand van zeer oude foto’s kreeg de bezoeker een kijkje in de scheepsbouw in de negentiende eeuw.
Men bouwde houten schepen voor de binnenvaart. Medio jaren tachtig van de negentiende eeuw ging men over op de bouw van ijzeren schepen. Het kwam voor dat een schip haar eerste reis niet overleefde; alles werd toen nog niet zo nauwkeurig berekend en de contracten besloegen hooguit 1 stencilblaadje of de achterkant van een sigarendoos.
Hij maakte ook duidelijk hoe de naam Bodewes moest worden uitgesproken met het accent op de middelste lettergreep, omdat het is afgeleid van het Latijnse boddëus wat weer iets te maken zou hebben met bodde en buutse (Groningse broekzak).
Rond 1880 was er veel werk op de werf. Door de sluis en het kanaal in Foxhol voeren elke dag wel 100 schepen. In 1890 werd er ook al naar het buitenland verkocht. Het was een complete familie van scheepsbouwers en dan kon het natuurlijk niet uitblijven dat er conflicten ontstonden over wie de familienaam als bedrijfsnaam mocht voeren. Kostbare geschillen.
De eigenaren waren strenge bazen en soms’ kort voor de kop’, zoals ze dat in Groningen formuleren. De duur van het toiletbezoek werd bij bepaalde werknemers in de gaten gehouden op een wel heel ludieke wijze. Er moest gewerkt worden. De heren Bodewes lieten zich elke morgen scheren. Je moest goed voor de dag komen.
Bijnamen waren geliefd in vroeger tijd, passend bij de persoon; zoals Boot Geert voor de eigenaar en als hij zuinig was werd het Harm Spieker of Grasie Grien. De opa van Johan Remkes, ook tot de familie behorend, was een klein mannetje, getrouwd met een lange vrouw. Vandaar dat die Johan zo groot is. Als ze wandelden liep hij op het trottoir en zij op de rijweg.
Na de koffie met een koekje vertelde Thecla Bodewes, directeur van de werven in Hasselt, Meppel, Harlingen en Kampen, over de periode vanaf 1924 tot heden. Hoewel ze het in eerste instantie niet zo belangrijk vond heeft de prijs ‘Zakenvrouw van het jaar 2011’ best veel goeds gebracht voor haar en het bedrijf.
Op een vraag uit het publiek of de opvolging wel gecontinueerd wordt, antwoordde ze dat ze een bêtazoon heeft die in Delft gaat studeren. Hij beschikt echter niet over de naam Bodewes.
In 1924 gaf de gemeente Hasselt toestemming voor de aanleg van een novum: een dwarswerf met de naam G(eert) en H(ermannes) Bodewes. De helling werd in 1954 gemoderniseerd en geschikt gemaakt voor zware schepen. De lieren uit die tijd met een trekkracht van 110 ton per lier waren zo goed dat ze nog steeds gebruikt worden.
Goede en slechte tijden wisselden elkaar af. In slechte tijden is er meer reparatie en in betere meer nieuwbouw. Het werken aan iets nieuws is verslavend volgens Thecla. Het bedrijf heeft altijd geprobeerd een goede werksfeer te scheppen en daar hoorde ook een voetbalteam bij.
Traditie was dat er met kerst altijd een groepsfoto werd gemaakt van alle mensen in het bedrijf. Dat was wel even wennen in het begin. Het bedrijf werd door vier mensen gerund. De directie komt nog regelmatig op de werkvloer voor de goede contacten met de werknemers en heeft stage gelopen bij andere bedrijven voor de brede blik. Nieuwbouw wordt in opdracht uitgevoerd.
China, de grote concurrent als goedkope leverancier, heeft rondvaartboten besteld. Blijkbaar omdat deze van een betere kwaliteit zijn. Innovaties zijn ook van groot belang. Vandaar dat de eerste boot die zich voortbeweegt op waterstof op de Bodewes-werf is gemaakt. Een ploegboot voor Boskalis is in de maak, duwboten voor Zuid-Amerika, drones voor allerlei onderzoek op zee en zeegaande duwboten. Het werk is zeer specialistisch en daardoor duurder maar toch steeds meer gevraagd vanwege de kwaliteit.
Reparatie blijft ook altijd een belangrijk onderdeel van het bedrijf. Het gaat moeilijk in Hasselt wegens klachten uit de buurt en omdat uitbreiding niet mogelijk is. In Kampen is dit beter uitvoerbaar. Gelukkig heeft de werf in Hasselt nooit verlies geleden. Het zal nog wel even duren voor het doek in Hasselt definitief valt.
