In het boek De oorlog gaat nooit voorbij. Overijssel 1940-1945 worden lokale verhalen verzameld van mensen die de oorlog hebben meegemaakt. Tegelijkertijd zendt RVT Oost t/m 17 april elke dag een minidocumentaire uit. ‘Het geeft voldoening dat wij nog zoveel nieuwe, bijzondere oorlogsverhalen in dit boek konden samenbrengen,’ aldus Ewout Van der Horst, projectleider en historicus bij Stichting IJsselacademie en een van de schrijvers het boek.
HASSELT - Een grote hangar in de buitenwijken van Dessau markeert het gigantische complex waar tijdens de Tweede Wereldoorlog duizenden vliegtuigen voor de Duitse Luftwaffe van de lopende band rolden. In 1944 werkten hier zo’n 25.000 dwangarbeiders bij de Junkers-vliegtuigfabriek, onder wie Anton Kijk in de Vegte (1923-1994) uit Hasselt. Na de oorlog sprak hij nooit meer over zijn tijd als ‘Fremdarbeiter’ in het Derde Rijk. Pas jaren na zijn overlijden hoorden zijn kinderen voor het eerst over deze geschiedenis. Het was het begin van een lange zoektocht naar oorlogsverleden van hun vader.
‘De oorlog is een heel gevoelig onderwerp. Het roept gevoelens van trots en saamhorigheid op, maar ook van angst en schaamte.’
Ze zijn er nog, de directe ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog in Overijssel. Slachtoffers van bombardementen, leden van het verzet, of overlevenden van de holocaust. Hoogbejaarde getuigen doen 75 jaar na dato hun verhaal. De oorlog heeft ook zijn sporen nagelaten bij de nabestaanden. Het lijkt wel alsof de onverwerkte emoties van hun ouders alsnog aan de oppervlakte komen.
‘Al 75 jaar vrijheid. De oorlog lijkt zo ver weg,’ zegt Ewout van der Horst, een van de auteurs van De oorlog gaat nooit voorbij en projectleider en historicus bij Stichting IJsselacademie. ‘Wat mij hebben gemerkt is dat voor veel mensen de oorlog juist nog dichtbij is. Niet alleen de bejaarde ooggetuigen, maar ook kinderen van oorlogsslachtoffers, die de pijn en het verdriet nog altijd met zich meedragen.’
Hij gaat verder: ‘De oorlog is een heel gevoelig onderwerp. Het roept gevoelens van trots en saamhorigheid op, maar ook van angst en schaamte. Bijvoorbeeld bij nabestaanden van NSB-ers, die daar soms nog steeds persoonlijk op aangekeken worden. En dat 75 jaar na dato!’
Het geeft voldoening dat wij nog zoveel nieuwe, bijzondere oorlogsverhalen in dit boek konden samenbrengen,’ aldus Van der Horst.
In het kader van 75 Jaar Vrijheid en OverijsselViertdeVrijheid brachten historici van de IJsselacademie in De oorlog gaat nooit voorbij. Overijssel 1940-1945 oorlogsverhalen uit Overijssel bijeen. Ze plaatsen de persoonlijke geschiedenissen in een historische en actuele context. Het boek is verkrijgbaar in de grotere lokale boekhandel en op www.wbooks.com, de prijs is 24,95.
Fotocredit: Ursula Borstorff (links) vertelt Wil, Wim en Dick Kijk in de Vegte (v.l.n.r.) over de laatste oorlogsdagen in het Duitse Raguhn.Foto: Albert Bartelds.
