Overijssel kent negen Topwerklocaties waarvan de Tapijtwijk in Genemuiden er één is (Provincie Overijssel, 2020). Momenteel wordt er binnen onze gemeente veel gesproken over het uitbreiden van die industrie om dit predicaat te behouden en onze economie verder te laten groeien. In principe een prachtig streven en een goed voorbeeld van het ondernemerschap in onze mooie gemeente.
In de Stadskoerier van 1 juli jl. werd dan ook benadrukt dat de uitbreiding van de Zevenhont hard nodig is. Logischerwijs worden met name de voordelen van deze uitbreiding benadrukt, maar begrijpt men natuurlijk ook dat er nadelen kleven aan dit plan. Zo geeft de heer Withaar van Gemeentebelangen aan dat “de werkgelegenheid in Zwartewaterland een dermate belangrijke factor is, dat daarvoor soms andere belangen moeten wijken.” (Redactie de Stadskoerier, 2020).
Naast de belangen voor het behoud van de natuur en de uitstraling van ons landschap, wil ik graag het volgende belang onder uw aandacht brengen: Uw gezondheid!
We leven in een tijd die zich onder andere kenmerkt door verduurzaming. Steeds vaker speelt duurzaam omgaan met de leefomgeving en onze aarde een actieve rol in het maatschappelijk debat; van windmolens tot nepkip en van zonnepanelen tot biologisch verantwoord speelgoed. Kortom; we zijn druk bezig om op alle niveaus in onze samenleving aandacht te besteden aan een gezond en verantwoord leven.
Maar wat verstaan we eigenlijk onder duurzaamheid? In mijn beleving is duurzaamheid zoiets als een ontwikkeling die enerzijds in onze levensbehoeften voorziet, maar er anderzijds tegelijkertijd voor zorgt dat dit op een manier gebeurt die niet schadelijk is voor onszelf, de ander, onze aarde en toekomstige generaties.
Duurzaamheid is geen vastomlijnd begrip. Er is geen eenduidige omschrijving en ook geen vaste criteria. Op 15 juni jl. bezocht staatssecretaris Keijzer één van de tapijtfabrieken in Genemuiden. Uit het persbericht (Wilberink, 2020) geeft woordvoerder Knobbe aan dat Betap o.a. als doel heeft ‘duurzame technologieën en verantwoord ondernemen mogelijk te maken’. Dit zijn prachtige woorden die de staatssecretaris van Economische zaken en Klimaat waarschijnlijk als muziek in de oren klinken. Maar ik vraag me toch af wat dat dan is: duurzaam ondernemen… Bij de productie van tapijt, van kunststof vezels, van lijm, van plastic en ander niet biologisch materiaal komen toch chemische afvalstoffen vrij? Betekent dit dan dat het in principe veilig is om in een gemeente te wonen waar het aantal fabrieken groeit?
Niemand wil ten slotte ziek worden of nog erger: vroegtijdig sterven aan de gevolgen van een ongezonde leefomgeving… toch?
Met dit in het achterhoofd vraag ik u kritisch na te denken over het volgende:
Het zal u niet verbazen dat industrieën stoffen uitstoten die schadelijk kunnen zijn voor onze gezondheid. Uit grondig, wetenschappelijk onderzoek van nationale en internationale universiteiten en onderzoeksbureaus naar het testen van chemische en giftige stoffen in de tapijtproductie (Changing Markets Foundation, 2018), blijkt dat er heel wat gevaarlijke stoffen zijn die vrijkomen bij deze productie. Een groot aantal van deze stoffen valt onder de verzamelnaam Pfas. Pfas staat voor poly- en perfluoralkylstoffen en zijn door de mens gemaakte chemische stoffen (RIVM, 2020). Deze stoffen hopen zich op in onze bodem, ons oppervlaktewater en in ons lichaam. Helaas is Pfas niet afbreekbaar! Uit diverse onderzoeken is gebleken dat Pfas zéér schadelijke gevolgen kan hebben voor ons milieu en onze gezondheid (Tauw, 2020). Het gaat dan niet alleen om lichte astmatische klachten, maar ook om een verhoogd risico op kanker en ontwikkelingsstoornissen bij kinderen (Changing Markets Foundation, 2018).
Het staat vast dat er bij de productie van tapijten Pfas vrijkomt en dat deze stoffen in onze directe leefomgeving neerdalen. Bij de fabricatie van tapijten komen onder andere perfluoroctaansulf onaat (PFOS), pentafluoropropionic anhydride (PFPA) en perfluoroctaanzuur (PFOA) vrij. Zonder u verder lastig te vallen met scheikundige termen, wil ik u alleen als voorbeeld geven dat deze laatste stof, ook wel bekend als C8, zéér kankerverwekkend kan zijn. Je vindt perfluoroctaanzuur bijvoorbeeld ook in teflon terug (Tbnqst, 2017). Nu wil ik niet direct Tsjernobylscenario’s schetsen, maar ik wil u wel vragen eens na te denken over de volgende vragen:
Hoe gezond is de tapijtproductie voor mij?
Wat weet ik eigenlijk van die uitstoot en gevolgen daarvan?
En gaat het economisch belang boven mijn belang om gezond te zijn en te blijven?
De standaardvraag die men de afgelopen maanden aan elkaar stelde was: ‘ben je gezond?’ De meesten antwoordden met: ‘ja, gelukkig wel!’
Ik hoop van harte dat wanneer ik die vraag over een paar jaar aan u en uw kinderen zal stellen, het antwoord nog steeds ‘ja gelukkig wel!’ zal zijn.
Bas Dohle
Bronnen:
- Changing Markets Digital (2018). Testen van giftige stoffen. Hoe Chemicaliën in Europese Tapijten een Gezondheidsrisico vormen en de Circulaire Economie in de weg staan. Geraadpleegd op 3 juli 2020. Opgehaald van: http://changingmarkets.org/wp-content/uploads/2018/10/SMALL-changing-markets-layout-NE.pdf
- De Stadskoerier (2020). ‘Ondernemers hebben uitbreiding Zevenhont nog steeds hard nodig’. Kampen: Brugmedia
- De Stadskoerier (2020). Raad praat donderdag verder over uitbreiding van Zevenhont. Kampen: Brugmedia
- Provincie Overijssel (2020). Aantrekkelijke werklocaties. Geraadpleegd op 3 juli 2020. Opgehaald van: https://www.overijssel.nl/onderwerpen/economie/goede-werklocaties
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM), (2020). Pfas. Geraadpleegd op 3 juli 2020, Opgehaald van: https://www.rivm.nl/pfas
- Tauw, (2020). PFAS (Poly- en PerFluorAlkyl Stoffen). Geraadpleegd op 3 juli 2020. Opgehaald van: https://www.tauw.nl/pfas/
- Tbnqst, (2017). Hoe gevaarlijk is C8 of perfluoroctaanzuur? Geraardpleegd op 3 juli, 2020. Opgehaald van: https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/170118-hoe-gevaarlijk-is-c8-of-perfluoroctaanzuur.html
- Wilberink (2020). Staatssecretaris Keijzer bezoek Betap in Genemuiden. Geraadpleegd op 3 juli 2020. Opgehaald van: https://destadskoerier.nl/algemeen/staatssecretaris-keijzer-bezoekt-betap-in-genemuiden
